Getijdenpark Keilehaven Rotterdam
Interview De Urbanisten

‘Hoe je mens en natuur samen laat komen in de oude havenbekken van de Keilehaven.’

We hebben Marit Janse, landschapsarchitect bij De Urbanisten geïnterviewd over het getijdenpark in de Keilehaven in Rotterdam. Waarom? Het getijdenpark ligt pal naast de oudste fabriek van de M4H, die wij, samen met Social Capital, gaan herontwikkelen tot een bruisende plek met horeca, hotel, kantoor en eventspaces! Aan het voormalig havenbekken komt een restaurant met terras, je loopt zo het getijdenpark in! Meer dan een goede reden om eens dieper op deze prachtplek in te gaan.

De gemeente Rotterdam transformeert de Keilehaven naar een duurzaam getijdenpark, passend in het gemeentelijke programma ‘Rivieroevers’ en het regionale programma ‘Rivier als Getijdenpark’. Het getijdenpark is een nieuw type park dat balans vindt tussen natuurlijk en cultuurlijk: hier staan natuurontwikkeling en innovatie centraal.

Marit: De hele nieuwe omgang met de natuur in de stad vind ik enorm interessant. Een nieuw type park: het is geen natuur- en het is geen cultuurpark. Het is een mix. Het oude havenkarakter is de inspiratie voor de ruimtelijke opzet, terwijl er tegelijkertijd woeste natuur kan ontstaan. Dat vind ik echt te gek!

Natuur te midden van de herontwikkeling van de MerweVierhavens, die transformeert van haven naar plek om te werken, wonen, leren en recreëren. Het havenbekken van de Keilehaven wordt getransformeerd tot getijdenpark. Met hergebruikte materialen en hoogteverschillen zijn terrassen ontworpen waardoor er een hotspot van biodiversiteit ontstaat voor planten, vissen en vogels die leven op de grens van zoet en zout water.

Marit: De kracht van stadsnatuur vind ik fascinerend. Zo woont hier al jaren een zwanenkoppel. Zij storen zich totaal niet aan de schepen, kranen en dergelijke. Ze hebben hier elk jaar een nest en dat zal ook zo blijven. Net zoals de ijsvogel. Het zijn deze natuurbelevingen waardoor stadsbewoners dagelijks het park bezoeken.

Het getijdenpark is uniek landschap, waar op een dag nooit twee keer hetzelfde beeld te zien is. Dit is een plek die altijd in beweging is, door de dynamiek van eb en vloed. Als gevolg van deze getijden wisselt tweemaal daags de stroomrichting van het water en kan het waterpeil tot wel 1,5m verschillen. Een dynamisch beeld gedurende de dag, seizoenen en jaren.

Dit project is een enorme inspiratie voor een plek waar versterking van ecologische en recreatieve kwaliteiten samen op gaan. Waar ruimte is voor mensen en dieren. Je zou het zelfs een stuk stadsnatuur kunnen noemen waar de natuur mag domineren en de mens te gast is. Afhankelijk van eb en vloed is het park te betreden voor mensen, soms neemt het water bijna het gehele park over.

Marit: Wat ik heel interessant vind aan dit park is dat het af en toe niet toegankelijk is voor mensen. Met hoogwater is het vrij spel voor de vissen, vogels en andere dieren. In een wereld waar we de natuur grotendeels uit ons leven bannen, laten we de natuur hier juist onderdeel uitmaken van ons bestaan.

Over of het nog spannend is of deze hotspot van biodiversiteit daadwerkelijk gaat ontstaan bestaat geen twijfel: Onderwaterbossen op de bodem vormen als het ware een kickstart van het ecosysteem, het vangt de golven op en biedt beschutting aan waterplanten en vissen. Vegetatiegroei ontstaat doordat zonlicht de bodem bereikt door de verondieping van de Keilehaven en de hoogte en bodemsamenstelling (o.a. zout-, leem- en zandgehalte) van de terrassen zijn afgestemd op de beoogde vegetatie. Deze vegetatie trekt dan weer dieren aan. Oftewel: de juiste omstandigheden zijn gecreëerd en de natuur doet de rest.

Marit: Ik hoop dat dit een plek wordt dat onderdeel wordt van je dagelijks leven, waar je de natuur beleeft. Mensen raken in de stad steeds verder vervreemd van de natuur, maar hier kan je heel dicht bij de natuur komen. Er zijn heel weinig plekken in Rotterdam waar je met je voeten in de rivier kan, dat kan hier wel. De hogere ambitie op groter schaalniveau is dat er op meerdere plekken getijdennatuur ontwikkeld en dat het water schoon genoeg wordt dat men zich hier veilig gaan voelen om te gaan zwemmen.

Het getijdenpark zal de stad dichter bij natuur brengen. Daar zit de kracht van deze plek. Het is een plek waar je wilt zijn, wat spannend is en waar je iets kan beleven. Hier gaat de Rotterdammer heen om de bijzondere flora en fauna te zien, voelen en beleven. Even kijken bij het zwanenkoppel, liggen naast de zonnebadende aalscholvers of pootje baden terwijl de ijsvogel zijn duik maakt naar een baarsje. Het getijdenpark Keilehaven kan zich doorontwikkelen langs de havenbekkens van de M4H en daarmee een fijne, gezonde plek voor alle stadsbewoners vormen. Een plek waar op de langetermijn de natuur zich door ontwikkelt en zal verankeren en een belangrijke, groene plek zal worden voor de gebruikers van M4H.

Credits beeld: de Urbanisten

Cities are Made to Move!
Samenwerking Blossity

Onze steden groeien en verdichten. Gebiedsontwikkeling vraagt om een slimme aanpak waar de gelukkige en gezonde stedeling centraal staat! Het komend jaar werken we samen met Blossity om steden in beweging te krijgen.

Genoeg lichaamsbeweging is goed voor je fysieke en mentale gezondheid. Helaas beweegt vandaag meer dan 80% van de tieners en 27% van de volwassenen niet genoeg om alles uit hun leven te halen. Genoeg lichaamsbeweging is meer dan formele sport in een competitieve setting. Wij geloven in de kans om beweging vorm te geven in het stedelijk weefsel, veel verrassender te programmeren, om dat met een heel nieuw soort partners te doen.

Wij werken veel in steden als Rotterdam en Den Haag waar typische plekken (bijvoorbeeld de M4H en Binckhorst) zijn die in beweging moet komen. Voor de M4H Rotterdam hebben we alvast een case-study gedaan om de potentie te laten zien, op plekken waar we toch al bezig zijn! Wat gaan we doen?

1. Gebiedsconcept
Koppelen van kansen in een Active City concept met positionering en programmering, in een ruimtelijk raamwerk met haalbare fasering.

2. Uitvoeringsstrategie
Bouwen van coalities met buren, brands en bestuurders om zo projecten en de business case concreet te maken.

3. Actie!
Progress over perfection. Komend jaar willen we het eerste prototype in M4H live hebben, op eigen posities of samen met partners.

See you at the start?

credits beeld:  Nike Experience Hub Berlin © Blossity (2022) & White Collar Factory Running Track, London

INTER-CITY – Den Haag

Feestje in de Sporendriehoek?

Wij werken in opdracht van PIP aan een waanzinnig concept voor de Sporendriehoek, het stuk grond tussen de treinsporen van Den Haag Centraal en Den Haag Holland Spoor. Van niemandsland naar het culturele hart van het Central Innovation District. Hier komt INTER-CITY, de droom van PIP voor de toekomst. Een plek waar creativiteit en inspiratie samenkomen in muziek, kunst, dans, ambacht, uitgaan, eten en maatschappelijke projecten. Hier is ruimte voor maken en experimenteren. Precies wat Den Haag nodig heeft: een plek met een rauw tintje.

Bekijk hier de sfeerimpressie van INTER-CITY.

Aan de Vallei – Roermond
merkstrategie, positionering en placemaking

In opdracht van de ontwikkelcombinatie JPO, Wonen Limburg en Wonen Zuid, werken wij aan de merkstrategie, positionering en placemaking van het project ‘Melickerveld’ te Roermond. Melickerveld, hernoemd tot Aan de Vallei, zal de grootste natuur-inclusieve leefomgeving van Limburg worden. Het wordt een plek waar alles om verbinding draait: tussen stad en natuur, tussen binnen en buiten, tussen mens en dier, tussen jong en oud. Levend en levendig.

Afgelopen jaar zijn we gestart met de ‘placemaking-fase’ door het creëren van Basecamp Aan de Vallei. Hier zijn we begonnen met de plaatsing van een insectenhotel en een bankje aan de recreatieve doorgang van het gebied, langs het veel belopen Pieterpad. Een rustmoment in de zon. Vanuit deze ‘Basecamp’ kunnen jong en oud een speurtocht lopen, ook wel bekend als geocache. Basecamp Aan de Vallei zal steeds verder uitgebreid worden, waardoor er steeds meer waarde wordt toegevoegd aan de omgeving. Een eerste stap richting zichtbaarheid.

Daarnaast hebben we in deze fase het eerste evenement georganiseerd in het kader van de Nationale Boomfeestdag. Samen met vijftig leerlingen van Praktijkonderwijs Roermond, de gemeente Roermond én de initiatiefnemers hebben we zo’n 650 bomen en heesters geplant. Een ontzettend leuke en leerzame dag én zo wordt de natuur versterkt voordat er gestart wordt met de woningbouw.

Ook in 2023 zullen wij volop doorgaan met placemaking Aan de Vallei. Wordt vervolgd!

Bekijk hier de website van Aan de Vallei.

Sportlaan – Den Haag
kavelvisie

In het kader van de verkoop van het voormalige Rode Kruis ziekenhuis/Juliana Kinderziekenhuis aan de Sportlaan in Den Haag, hebben we in opdracht voor het HagaZiekenhuis een kavelvisie gemaakt. Voor de Kavelvisie hebben we nauw samengewerkt met zowel de eigenaar als de gemeente Den Haag. De kavelvisie is de basis voor de verdere uitwerking in het PlanUitwerkingsKader (PUK).

Voor de uitwerking in het PUK hebben we opgetrokken met het gemeentelijke team. Tijdens een intensief en succesvol participatie traject hebben we de buurt en omgeving betrokken bij het PUK. Voor het participatietraject waren wij verantwoordelijk voor de organisatie en communicatie, waarbij we wijkverenigingen actief hebben betrokken en meerdere bewonersbijeenkomsten georganiseerd. Voor de communicatie met de omgeving hebben we een interactief online platform opgezet.

De Kavelvisie en het PUK zorgen voor heldere ontwikkelkaders tijdens en na het verkooptraject. Tijdens het verkooptraject bieden we maximale ruimte voor de creativiteit van elke potentiële koper/ontwikkelaar om een aantrekkelijk en haalbaar plan te maken. Het PUK biedt ook na verkoop zekerheid voor een kwalitatieve uitwerking en realisatie van de plannen. In het verkoopproces werken we samen met Nadorp Makelaars uit Den Haag die het verkoopproces begeleidt.

Kazernekwartier – Venlo
conceptontwikkeling

We werken al geruime tijd als conceptontwikkelaar (stedenbouw + merkstrategie) aan het Kazernekwartier in Venlo. Samen met Janssen de Jong en ALBA Concepts trokken we op in de tender als ‘Team Vrijdag’ en zijn we een van de ontwikkelpartners geworden, samen met Woonwenz/Weski en Laudy/Mulleners. In 2022 zijn de ontwikkelovereenkomsten ondertekend en vindt uitwerking van de deelplannen plaats.

We werken op dit moment aan positionering, merkstrategie en identiteit van de gebiedsontwikkeling, in opdracht van gemeente Venlo en de projectontwikkelaars. Recentelijk is de website opgeleverd, het eerste zichtbare resultaat hiervan.

Ontdek het Kazernekwartier Venlo. Een uniek stuk stad dat historie ademt. Met stoere gebouwen en een heus 17e-eeuws fort. Tegelijkertijd een nieuwe, veelzijdige, levendige stadswijk waar de tijd bepaald niet stilstaat. Grootstedelijk en groen. Een authentieke plek voor mensen die van karakter, eigenheid en stadse dynamiek houden. Een plek waar tijd ruimte is.

Bekijk hier de website van Venlo Kazernekwartier.

Caballerofabriek – Den Haag
toekomstvisie en herpositionering

In opdracht van de gemeente Den Haag hebben we de toekomstvisie Cabfab BEYOND gemaakt. Een wenkend perspectief en herpositionering van de Caballerofabriek op de Binckhorst in Den Haag.

De Caballerofabriek was bij ingebruikname in 2006 uniek in zijn soort. Een aanjager voor de Binckhorst en oogappel van creatief Den Haag. Een iconische werkplek voor de stad, zoals de Van Nelle fabriek dat is voor Rotterdam en Kraanspoor voor Amsterdam Noord. De Caballerofabriek stond voor innovatie, creativiteit, cultuur, vernieuwing, samenwerking en kruisbestuiving.

De Caballerofabriek heeft in de laatste jaren echter haar glans verloren en dient flink opgepoetst te worden. Ondanks het feit dat de Caballerofabriek ‘goed gevuld’ is, vraagt de huidige situatie om reflectie en vooruitkijken. Het gebouw en de huurders vragen om een duurzaamheidsslag, een verhuurstrategie gebaseerd op een helder huurdersprofiel, een fris hospitality-concept en bijpassende organisatie die de nodige veranderingen mogelijk maakt. Allemaal stappen die nodig zijn om de Caballerofabriek een toekomstig bestendige rol en betekenis te geven in de Haagse context en daarbuiten.

Als eigenaar van de Caballerofabriek, heeft Gemeente Den Haag De Mannen van Schuim gevraagd de toekomstvisie en uitvoeringsstrategie op te stellen. Beiden zijn tot stand gekomen in nauwe samenwerking met de gemeente (afdelingen EZ en CVDH), locatiemanagement en de huurdersvereniging. Op basis van interviews, onze excursie naar B-Amsterdam en verschillende creatieve sessies, hebben we met het team de toekomstvisie gemaakt. De toekomstvisie is, op de sporen hardware, software en orgware, verder uitgewerkt in een uitvoeringsstrategie die concrete ingrepen voorstelt op korte en lange termijn.

Diaconessenhuislocatie – Voorburg
participatie

In het kader van de geplande verkoop van de Diaconessenhuislocatie in Voorburg, zijn we, in opdracht van Het Reinier de Graaf Ziekenhuis, een Kavelambitie aan het voorbereiden.
Dit doen we samen met de gemeente Leidschendam-Voorburg EN de bewoners en belanghebbenden uit Voorburg-West.

Om maximaal draagvlak te creëren voor de Kavelambitie en de daarin opgenomen ambities en kaders, zijn we een participatietraject gestart.
Hierbij willen we een zo breed en groot mogelijke groep betrekken. Daarom hebben we gekozen voor een combinatie van fysieke bijeenkomsten en online participatie via onze website www.herontwikkelingdiaconessenhuis.nl.

Waar de fysieke bijeenkomsten de mogelijkheid bieden voor direct contact met de buurt, geeft onze participatiewebsite de mogelijkheid aan deelnemers om, op een zelf gekozen tijdstip geïnformeerd te worden en input te geven. Daarnaast krijgen wij een goed beeld van de participatiegroep, de mate van interactie en kunnen wij via de website alle relevante informatie delen zoals de livestream van de bijeenkomst, de presentaties en overzicht van vragen en opmerkingen uit de buurt.

Plas van Reef – Den Haag
kavelvisie

In het kader van de verkoop van de Plas van Reef in Den Haag, hebben we, in opdracht van de eigenaren, een Kavelvisie gemaakt.
Voor de Kavelvisie hebben we nauw samengewerkt met zowel de eigenaar als de gemeente Den Haag. Hierbij hebben de expertise betrokken van o.a. de afdelingen DSO, Ecologie en Economie. Daarnaast hebben we ook verkennende gesprekken gevoerd met het Stadsdeel Leidschenveen-Ypenburg en het Hoogheemraadschap Delfland. Dit alles om een zo breed mogelijk draagvlak te creëren voor de Kavelvisie en de daarin opgenomen ambities en kaders.

Het doel van de Kavelvisie is om bij de verkoop de juiste balans te vinden tussen opbrengst en kwaliteit. Door het vroegtijdig overleg met de gemeente creëren we heldere ontwikkelkaders. De Kavelvisie beschrijft in grote lijnen de ambitie, wensen en randvoorwaarden op thema’s zoals stedenbouw, woonprogramma, werken, parkeren, ecologie en recreatie. Deze worden vertaald naar een aantal ruimtelijke en programmatische modellen die we doorrekenen op haalbaarheid en resulteren in indicatieve verkoopopbrengsten.

Met de Kavelvisie creëren we heldere ontwikkelkaders, verkleinen we de ontwikkelrisico’s en behouden we maximale ruimte voor de creativiteit van elke potentiële koper/ontwikkelaar om een aantrekkelijk en haalbaar plan te maken.

Het verkoopproces, is met behulp van de Kavelvisie, inmiddels succesvol doorlopen. De Plas van Reef heeft een nieuwe eigenaar.

In het verkoopproces hebben we samengewerkt met Nadorp Makelaars uit Den Haag, die het verkoopproces hebben begeleid.